مونوگرافی دهستان ها و آبادی های گناباد – ۳
در ادامه معرفی روستاهای شهرستان این بار دهستان کاخک و همه آبادی های آن را بر اساس کتاب " گناباد از فرود تا فردا خدمت همه مخاطبان تقدیم می شود.
د) دهستان کاخک
دهستان کاخک در بخش کاخک و منطقه کوهستانی و پایکوهی جنوب شهرستان با وسعتی برابر ۶۰۷ کیلومتر مربع، در سال ۱۳۸۵، ۳۰۵۲ نفر جمعیت روستایی داشته است. و مرکز آن روستای مرغش است روستاها و آبادیهای دارای جمعیت این دهستان بالغ بر ۵۰ مورد است. لیکن اغلب آنان کم جمعیت هستند. بزرگترین روستاهای این دهستان شامل خانیک، دیسفان، پچک و استاد نیز در حفظ جمعیت خود موفق نبوده اند. بعنوان مثال خانیک و دیسفان که بر اساس سرشماریهای قبلی جمعیت آنان بالغ بر ۱۰۰۰ نفر بوده است امروزه به دلیل مهاجرت وسیع روستائیان دارای جمعیت کم و با نسبت جنسی نامتعادل است. از ویژگیهای این منطقه کم آبی و مهاجر فرستی شدید است. لیکن سبقه فرهنگی و آموزشی آن بسیار چشمگیر است و تحصیل کردگان بزرگی داشته و دارد. بسیاری از کسانیکه در تحول اساسی گناباد در نیمه اولیه قرن اخیر مؤثر بودهاند فرزندان این دهستان هستند.
استاد
روستای استاد ، کوهپایه ای و منطبق بر عرض جغرافیایی '۰۸/۳۴ و طول جغرافیایی'۴۶/۵۸ است و ۱۴۶۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. ۱۱ کیلومتر تا مرکز دهستان و ۳۸ کیلومتر تا مرکز شهرستان فاصله دارد. روستای استاد از روستاهای خیلی قدیمی دهستان کاخک است. این روستا آبادیها و مزارع تابعه متعددی دارد. روستای استاد بزرگترین روستای حوزه شرقی دهستان کاخک است. از قدیم مردمی دامدار و کشاورز داشته است. این روستا در زلزله ۱۳۴۷ آسیب فراوانی دیده و مجدداً بازسازی کامل شده است. استاد از روستاهای مهاجرفرست است و جمعیت قابل توجهی از آنان در مرکز شهرستان سکونت دارند.روستای استاد بر اساس سرشماری ۱۳۸۵، ۳۰۳ نفر جمعیت داشته است در حالیکه جمعیت آن حتی در اولین سرشماری بعد از زلزله ۱۳۴۷ یعنی سرشماری ۱۳۵۵، ۶۱۸ نفر بوده اند.
مهمترین محصولات این روستا زعفران، گندم، جو، ارزن، حبوبات، جالیز، چغندر و برخی میوه جات و فرآوردههای دامی است.
امکانات این روستا شامل آب لوله کشی، برق، حمام، خانه بهداشت، پزشک سیار، دبستان، مسجد، حسینیه، کتابخانه، پایگاه بسیج، دفتر مخابرات، فروشندگی مواد نفتی، فروشگاه تعاونی مصرف و نانوایی است و مردم برای رفت و آمد به شهر نیز از مینیبوس و وسیله سواری و غیره استفاده می کنند. روستای استاد حدود ۲۰۰ هکتار اراضی کشاورزی و ۵۲ قنات کوچک وابسته و ۲ چشمه دارد.
ایدو
ایدو روستای کوچکی در دهستان کاخک و در قسمت غربی شهر کاخک است. منطبق بر عرض جغرافیایی '۰۹/۳۴ و طول جغرافیایی '۳۶/۵۸ است و ارتفاع آن از سطح دریا حدود ۱۶۰۰ متر است. ایدو روستایی کوهپایه ای است و تا مرکز دهستان ۲ کیلومتر و تا مرکز شهرستان ۲۷ کیلومتر فاصله دارد. ایدو بسیار قدیمی است و مردم آن از قدیم الایام به کشاورزی و دامداری اشتغال داشته اند.
این روستا که در سالهای اخیر در یک طرح مطالعاتی نوسازی و خانه های آن از قسمت جنوبی جاده کاخک ـ کلات به قسمت شمالی آن انتقال یافته است در سال ۱۳۸۵ ، ۶۴ نفر جمعیت داشته است در حالیکه جمعیت آن در آخرین سرشماری قبل از انقلاب اسلامی (۱۳۵۵) ۱۴۲ نفر بوده است، بنابراین مهاجرفرستی شدید داشته است.
محصولات اصلی آن زعفران، گندم، جو، حبوبات، چغندر، بادام و جالیز و فرآورده های دامی می باشد. وسعت اراضی دایر آن حدود ۲۵ هکتار و دارای سه قنات کوچک است.
آب لوله کشی، برق، دفتر مخابرات، مسجد و دبستان از امکانات موجود آن است و وسیله اصلی رفت و آمد مردم موتور سیکلت است.
باقرآباد
به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
بختار داد:
به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
برجوک
روستای برجوک از روستاهای کوچک و قدیمی دهستان کاخک است که در فاصله ۱۳ کیلومتری مرکز دهستان کاخک و ۲۵ کیلومتری مرکز شهرستان گناباد در نزدیکی جاده اصلی مشهد ـ بیرجند واقع شده است. روستایی جلگهای است و مردم آن دامدار و کشاورز هستند. برجوک منطبق بر عرض جغرافیایی '۱۱/۳۴ و طول جغرافیایی '۴۷/۵۸ است و در ارتفاع ۱۲۹۰ متر از سطح دریا قرار دارد.
در سال ۱۳۸۵ ، ۹۱ نفر جمعیت داشته و جمعیت سال ۱۳۵۵ آن نیز ۸۹ نفر بوده اند.محصولات اصلی روستای برجوک پنبه، زعفران، گندم و جو، جالیز و چغندر و فرآوردههای دامی است.وسعت اراضی این روستا ۷۵ هکتار است و آب آن از قنات تأمین می شود.
آب لوله کشی ، برق حمام، دبستان و مسجد و دفتر مخابرات دارد. مردم برای رفت و آمد به شهر از وانت و موتورسیکلت استفاده می کنند.
به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
بنفش
به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
پای گدار
به قسمت سایر مکانهای جمعیتی دهستان کاخک مراجعه شود.
پچک
روستایی قدیمی و نسبتاً بزرگ در جنوب غربی کاخک است. منطبق بر عرض جغرافیایی '۰۸/۳۴ شمالی و طول '۳۸/۵۸ شرقی است و ۱۷۴۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. از تیپ روستاهای میانکوهی به حساب میآید. فاصله این روستا تا مرکز دهستان ۲ کیلومتر و تا مرکز شهرستان ۲۷ کیلومتر است.
در سال ۱۳۸۵، ۲۷۵ نفر و در سال ۱۳۵۵، ۷۶۵ نفر جمعیت داشته است. مهاجرفرستی آن شدید است و مردم عموماً به کاخک، مشهد و تهران مهاجرت کرده اند. محصولات اصلی آن زعفران
خسته نباشید وافعاعالی بود
لطفاً نقشه دهستان کاخک را درصورت وجود در سایت قرا ردهید.
با تشکر
ای ول خیلی توپ بود
با تشکر از زحمات وافر جناب عالی که در راه شناخت هر چه بیشتر شهرستان گناباد از هیچ تلاشی فروگذار نکرده اید(کاری که کمتر از سمت همشهری ها دیده می شود).آرزومند توفیق روز افزون برای شمادر اهدافی کلانتر
خوب بود متشکرم. ولی بایستی مطالعات بیشتروعمیقتری صورت گیرد
عالی بود
از اقای پوریان به خاطر زحماتشان ممنون
لطفا در خصوص روستای دیسفان اطلاعاتی درخصوص جمعیت و خانوار محصولات دامی و باغی و درصد باسوادی به تفکیک جنس می خواستم اگر امکان دارد راهنمایی فرمایید
با تشکر از آقای دکتر هجرتی که برای مطالعه گناباد زحمت کشیده اند.